Вітамінны запас – на зімоўку. Як ідзе закладка стабфонду і дзе захоўваецца запас
Да 1 снежня плануюць закласці на захоўванне 4209 тон бульбы. У гэтыя дні на Гродзеншчыне закладваюць стабілізацыйны фонд для таго, каб у міжсезонне прылаўкі магазінаў радавалі недарагой якаснай айчыннай агароднінай, карняплодамі і садавіной. Як ідзе закладка стабфонду і дзе захоўваецца запас, даведвалася журналіст «ГП». З палёў - у сховішчы Трымаем шлях у ААТ "Васілішкі" Шчучынскага раёна - адно з лепшых аграпрадпрыемстваў Гродзеншчыны, дзе ёсць класнае фруктасховішча на тры тысячы тон. Работы па ўборцы пладоў і агародніны тут выходзяць на фінішную прамую. Убрана рэпчатая цыбуля, у прамысловым садзе плошчай 108 гектараў завяршаецца яблычны сезон, да завяршаецца ўборка морквы. Вось-вось пачнецца масавая ўборка белакачаннай капусты.
- У гэтым годзе дзякуючы пагодным умовам і выкананню тэхналогій мы атрымалі рэкордныя ўраджаі садавінагародніных культур, - распавядае начальнік пладовага саду Пётр Лютастанскі. - Сабраны (і яшчэ прыбіраецца) выдатны ўраджай яблыкаў, цыбулі, морквы, буракоў. Разлічваем атрымаць каля 900 цэнтнераў капусты з гектара. Усе паказчыкі прыкметна вышэй за прагнозныя. Важна ўсё гэта правільна захаваць і рэалізаваць. У двары фруктасховішча - працоўная мітусня: адзін за адным пад'язджаюць трактары з ураджаем позніх яблыкаў і морквы. Узважваюцца, выгружаюцца... і сартуюцца. Частку яблыкаў закладваюць у стабілізацыйны фонд, частка ідзе на экспарт і рэалізацыю ў фірмовую краму, гандлёвую сетку і рынкі, частка - на перапрацоўку. Тое ж адбываецца і з гароднінай. - Засекі будуць поўнымі? – цікаўлюся ў загадчыцы фруктасховішча ААТ «Васілішкі» Наталлі Жолік.
- Несумненна! – усміхаецца яна і вядзе на экскурсію па сховішчы. - У гэтым годзе ўраджай нябачаны. Перажываем, як бы магутнасцяў сховішчы хапіла ўсё змясціць. Доўгі калідор, па абодва бакі якога за цяжкімі металічнымі дзвярыма – шаснаццаць вялізных камер дзевяціметровай вышыні, са спецыяльным мікракліматам і тэмпературай ад нуля да пяці. У кожную камеру месціцца да двухсот тон гародніны ці садавіны. Менавіта сюды закладваюць на захоўванне ўвесь ураджай, у тым ліку і запасы стабілізацыйнага фонду. І ў такіх умовах вітамінная прадукцыя выдатна захаваецца да вясны і нават гады.
– У гэтым годзе, дарэчы, апошні яблык мы прадалі ў чэрвені, парадавалі сваіх спажыўцоў, – не без гонару падкрэслівае Наталля Жолік.
Яна з цяжкасцю адчыняе дзверы камеры, уключае зберагалае святло і паказвае запоўненыя скрыні, якія стаяць адзін на адным! У адной камеры – скрыні з цыбуляй, у другой – з морквай, трэцяй – з яблыкамі… Сваёй гадзіны пакуль чакаюць пустыя камеры для капусты.
– Нічога сабе! – захапляюся маштабамі. – Дакладна без гародніны не застанемся.
– У гэтым няма сумневаў, – пацвярджае Наталля Антонаўна. - Ужо цалкам заклалі і перасартавалі лук - 560 тон, у стадыі закладкі - морква (яе ўжо сабрана звыш 600 тон, плануем - не менш за 800 тон і нават тысячы). Столькі ж спадзяемся атрымаць і капусты. Ужо ёсць 1600 тон яблыкаў - нешта ідзе на перапрацоўку, нешта прадаем насельніцтву, гандлёвым сеткам, філіялам Гродзенскага аблспажыўтаварыства, частку закладваем у стабілізацыйны фонд.
Галоўная задача аграрыяў на сённяшні дзень - паспець прыбраць гародніну і яблыкі да маразоў. Усе свабодныя людскія рэсурсы ААТ "Васілішкі" заняты ў палях і садзе. Плячо ў плячо з імі працуюць і жыхары Шчучынскага раёна па дагаворы падраду. Добрыя планы! Як праінфармавала начальнік сектара маркетынгу ААТ «Васілішкі» Святлана Хмялеўская, усе даведзеныя нормы (а васілішкаўцам неабходна закласці на захоўванне 200 тон бульбы, 600 – капусты, 295 – морквы, 30 – буракоў, 186 – цыбулі і 292,5 да сярэдзіны лістапада. Усе камеры сховішча атэставаны: і тыя, якія аддадзены пад стабфонд, і тыя, дзе захоўваецца прадукцыя па-за стабфондам.
На фруктасховішчы давялося пазнаёміцца з цудоўнымі людзьмі, якія добрасумленна працуюць на карысць аграпрадпрыемства. Малады механізатар Сяргей Салейка застаўся працаваць на роднай зямлі, сустрэў сваё шчасце, купіў дом, разам з жонкай Ілонай выхоўваюць траіх дзяцей. Сягоння перавозіць ураджай яблыкаў. Дапаможная працоўная фруктасховішча Ірына Багдзевіч адпрацавала тут 12 гадоў, выйшла на пенсію, але... не змагла сядзець дома, вярнулася і зноў сартуе гародніну. Вераніка Хвайніцкая працуе першы год, прыязджае сюды са Шчучына. Як і цэлая брыгада, занятая на ўборцы позніх сартоў яблыкаў у пладовым садзе. Людзі стараюцца, справа спорыцца.
Запасаў хопіць да лета
– Для закладкі і захоўвання стабілізацыйных фондаў на міжсезонны перыяд па рашэнню аблвыканкама на Гродзеншчыне вызначаны дваццаць пяць аграпрадпрыемстваў, якія маюць спецыялізаваныя сховішчы, – расказвае галоўны спецыяліст упраўлення раслінаводства камітэта па сельскай гаспадарцы і харчаванню Гродзенскага аблвыканкама Яўген Хох. – Самыя буйныя з іх – СВК імя У.І. Крамко, СВК “Свіслач” Гродзенскага раёна, ААТ “Васілішкі” Шчучынскага раёна. З прыватных гаспадарак – «Фермерская гаспадарка Шарыча В.І.» Лідскага раёна і сялянская фермерская гаспадарка “Гарызонт” Мастоўскага раёна. Задача захавальнікаў – забяспечыць якаснае захоўванне вырашчанага ўраджаю ў адпаведных умовах, пры неабходным тэмпературным рэжыме.
Аграрыі Гродзеншчыны да 1 снежня плануюць закласці на захоўванне ў стабілізацыйныя фонды 4209 тон бульбы, 2213 тон белакачаннай капусты, 1169 тон морквы, 648 тон буракоў сталовых, 1168 тон цыбулі рэпчатай і 2887 тон яблыкаў.
– Стабілізацыйны фонд – гэта перш за ўсё аб гарантаванай харчовай бяспецы беларусаў, – падкрэслівае Яўген Хох. – Гэта гарантыя для насельніцтва на прысутнасць на прылаўках крам недарагой якаснай гародніны і садавіны, вырашчаных на гродзенскіх землях.
Закладка стабфондаў садавінагароднінай прадукцыі на міжсезонны перыяд 2024-2025 года на Гродзеншчыне ідзе актыўна і згодна з графікам. На 21 кастрычніка ў стабфонды закладзена 67 працэнтаў яблыкаў ад запланаваных аб'ёмаў, 71 працэнт бульбы, 54 працэнты цыбулі, 56 працэнтаў морквы, 21 працэнт буракоў і 13 працэнтаў капусты (яе ўборка толькі пачалася – заўв. аўтара). Расходаванне ж са стабілізацыйных фондаў, згодна з пастановай Савета міністраў, пачнецца са снежня. Вітамінная прадукцыя будзе рэалізоўвацца па даступных цэнах праз уласную гандлёвую сетку аграпрадпрыемстваў, гандлёвыя арганізацыі, якія заключылі дагаворы з захавальнікамі, у тым ліку - буйныя прадуктовыя рэтэйлеры і мясцовыя магазіны, а таксама адправіцца на прадпрыемствы грамадскага харчавання, у школы і дзіцячыя сады. Недарагой якаснай гародніны і садавіны на прылаўках крам павінна хапіць да завяршэння міжсезоннага перыяду. А значыць будзе з чаго і боршч зварыць, і шарлотку спячы.